دریاچه زریوار یا به عبارت بهتر تالاب آب شیرین زریوار (زریبار): (کردی: زر?بار) در فاصله 3 کیلومتری غرب شهر مریوان،
و از مکانهای دیدنی و گردشگری استان کردستان است. آب تالاب شیرین است و
از تعدادی چشمهی کف جوش و نزولات جوی تأمین میشود. در بیشتر زمستان ها
سطح دریاچه کاملاً یخ میبندد. این تالاب در طول جغرافیایی ?8°46 و عرض
جغرافیایی ?32°35 و ارتفاع 1285 متری از سطح دریا واقع گردیده است. طول
دریاچه زریوار حدود ? کیلومتر و عرض آن حدود ??? کیلومتر است. وسعت تالاب
به دلیل تغییرات حجم آبی در فصول مختلف متغیر و حداکثر عمق آن 12 متر است .
دریاچه زریوار یکی از منحصر به فرد ترین دریاچه های آب شیرین در
جهان بشمار می رود و کلیه شرایط جامع یک تالاب بین المللی را داراست و حتی
مواردی از رفتار و عملکرد برخی از موجودات مشاهده می گردد که تاکنون
مطالعه و یا اعلام نشده است که نیاز به بررسی بیشتر را می طلبد.
حجم تقریبی آب تالاب حدود 30 میلیون متر مکعب برآورد شده است .
محیط تالاب حدود 22،5کیلومتر و میزان متوسط بارندگی 786 میلیمتر در سال
است. رطوبت نسبی برابر 4/58 درصد و متوسط تبخیر سالیانه معادل 1900
میلیمتر گزارش شده است.
دریاچه
زریوار بهعنوان یک واحد اکولوژیکی و یک اکوسیستم آبی در کردستان پدیده ای
بسیار زیبا و نادر می باشد. زریوار با قرار گرفتن در یک دره طولی نسبتاً
وسیعی از دو طرف غرب و شرق با کوههای پوشیده از جنگل احاطه شده است. پوشش
غالب اراضی در این منطقه را جنگل و بیشه زارهای نیمه انبوه تشکیل می دهند
که گونه غالب جنگلی آن بلوط ایرانی بوده و در حالیکه سایر گونه های جنگلی
دیگر مانند گلابی وحشی، زالزالک، بادام در شیبها و نقاط مختلف آن خودنمایی
میکند.
از پوششهای گیاهی دریاچه می توان به گیاهان
شناور چون سراتوفیلیوم، سریوفیلیوم و گونه هایی از گیاهان خاردار و از
گیاهان حاشیه ای میتوان به گونه های نی، هزارنی، بارهنگ آبی، نیلوفر آبی،
علف هفتبند، پیچکها، لویی و بزواش، جگن و نعناع اشاره کرد.
گونه
های بومی: سیاه ماهی خالدار، سیاه ماهی معمولی، عروس ماهی، ماهی گامبوزیا
(در حال حاضر این گونه ها در دریاچه یافت نمی شوند) گونه های غیربومی:
ماهی آمور سفید، کپور آیینهای، کپور معمولی، کپور سرگنده (بیگ هد) و
فیتوفاک اشاره کرد. ضمناً یک گونه مارماهی، 5 گونه فیتوپلانکتون و 17 گونه
زئوپلانکتون شناسایی شده است. در خصوص گونه های وارداتی اخیر توسط سازمان
شیلات و آبزیان می توان به گونه ماهی Gambosia siaaffinhs از خانواده poecilidae و یک گونه میگوی غول پیکر آب شیرین Giant fresh water prown اشاره کرد.
در
حال حاضر بیش از 31 گونه پرنده بومی و مهاجر زندگی می کنند که از این
تعداد تقریباً 14 گونه بومی و مابقی انواع پرندگان مهاجرند. اردک سرحنایی
و سرسبز (Anos platyrhynchos)، اگرتها، بوتیمار بزرگ و کوچک، انواع چنگر، پرستوهای دریایی ،کشیم بزرگ (Podiceps cristafus) و کشیم کوچک (Tachybaptus ruficolis)،
کاکائیها، حواصیل خاکستری، خوتکا، گیلار، و پرندگان شکاری همچون سنقر
تالابی و دلیچه از گونه های با اهمیت و ارزشمند این تالاب محسوب می شوند.
سگ آبی، روباه، خوک وحشی، خرگوش، گراز (Sus scrufa) و نوعی گربه وحشی(Filis catus) است.
لازم
به ذکر است که گونههای یاد شده بالاخص پرندگان، همه? پرندگان تالاب را
شامل نشده بلکه شامل پرندگانی است که بصورت اکثریت بوده و برای افراد قابل
مشاهده و تشخیصاند که این خانوادهها در طبقه بندی تالابها حائز اهمیت
میباشد.